آموزش و خانواده

Normal 0 false false false EN-US X-NONE AR-SA

/* Style Definitions */ table.MsoNormalTable {mso-style-name:"Table Normal"; mso-tstyle-rowband-size:0; mso-tstyle-colband-size:0; mso-style-noshow:yes; mso-style-priority:99; mso-style-qformat:yes; mso-style-parent:""; mso-padding-alt:0in 5.4pt 0in 5.4pt; mso-para-margin-top:0in; mso-para-margin-right:0in; mso-para-margin-bottom:10.0pt; mso-para-margin-left:0in; line-height:115%; mso-pagination:widow-orphan; font-size:11.0pt; font-family:"Calibri","sans-serif"; mso-ascii-font-family:Calibri; mso-ascii-theme-font:minor-latin; mso-fareast-font-family:"Times New Roman"; mso-fareast-theme-font:minor-fareast; mso-hansi-font-family:Calibri; mso-hansi-theme-font:minor-latin;}

ارکان معامله در قرآن

خداوند در سوره توبه با توجه به ارکان معاملات می فرماید:« إِنَّ اللَّهَ اشْتَرى‏ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ أَنْفُسَهُمْ وَ أَمْوالَهُمْ بِأَنَّ لَهُمُ الْجَنَّةَ يُقاتِلُونَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ فَيَقْتُلُونَ وَ يُقْتَلُونَ وَعْداً عَلَيْهِ حَقًّا فِي التَّوْراةِ وَ الْإِنْجِيلِ وَ الْقُرْآنِ وَ مَنْ أَوْفى‏ بِعَهْدِهِ مِنَ اللَّهِ فَاسْتَبْشِرُوا بِبَيْعِكُمُ الَّذِي بايَعْتُمْ بِهِ وَ ذلِكَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ (توبه،111) التَّائِبُونَ الْعابِدُونَ الْحامِدُونَ السَّائِحُونَ الرَّاكِعُونَ السَّاجِدُونَ الْآمِرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَ النَّاهُونَ عَنِ الْمُنْكَرِ وَ الْحافِظُونَ لِحُدُودِ اللَّهِ وَ بَشِّرِ الْمُؤْمِنِينَ (توبه،112) ترجمه:خداوند از مومنان جانها و اموالشان را خريدارى مى‏كند كه (در برابرش) بهشت براى آنان باشد (به اين گونه كه) در راه خدا پيكار مى‏كنند، مى‏كشند و كشته مى‏شوند، اين وعده حقى است بر او كه در تورات و انجيل و قرآن ذكر فرموده، و چه كسى از خدا به عهدش وفادارتر است، اكنون بشارت باد بر شما به داد و ستدى كه با خدا كرده‏ايد و اين پيروزى بزرگى (براى شما) است. (مومنان كسانى هستند كه) توبه كنندگانند، و عبادتكاران، و سپاس‏گويان و سياحت كنندگان، و ركوع كنندگان، و سجده‏آوران، و آمران به معروف، و نهى كنندگان از منكر، و حافظان حدود (و مرزهاى) الهى و بشارت بده (به اين چنين) مؤمنان!

در اين دو آيه مقام والاى مجاهدان با ايمان، با ذكر مثال جالبى، بيان شده است.در اين مثال خداوند خود را خريدار و مؤمنان را فروشنده معرفى كرده، و مى‏گويد" خداوند از مؤمنان جانها و اموالشان را خريدارى مى‏كند، و در برابر اين متاع، بهشت را به آنان مى‏دهد. و از آنجا كه در هر معامله در حقيقت" پنج ركن اساسى" وجود دارد كه عبارتند از خريدار، فروشنده، متاع، قيمت و سند معامله، خداوند در اين آيه به تمام اين اركان اشاره كرده است.خودش را" خريدار" و مؤمنان را" فروشنده" و جانها و اموال را" متاع" و بهشت را" ثمن" (بها) براى اين معامله قرار داده است. منتها طرز پرداخت اين متاع را با تعبير لطيفى چنين بيان مى‏كند:" آنها در راه خدا پيكار مى‏كنند، و دشمنان حق را مى‏كشند و يا در اين راه كشته مى‏شوند و شربت شهادت را مى‏نوشند . در حقيقت دست خدا در ميدان جهاد براى تحويل گرفتن اين متاع اعم از جان، و يا اموالى كه در جهاد مصرف مى‏شود آماده است!.و به دنبال آن به" اسناد" معتبر و محكم اين معامله كه پنجمين ركن است اشاره كرده مى‏فرمايد:" اين وعده حقى است بر عهده خداوند كه در سه كتاب آسمانى تورات، انجيل و قرآن آمده است.

البته با توجه به تعبير (فِي سَبِيلِ اللَّهِ) به خوبى روشن مى‏شود كه خداوند خريدار جانها و تلاشها و كوششها و مجاهدتهاايست كه در راه او صورت ميگيرد يعنى در راه پياده كردن حق و عدالت و آزادى و نجات انسانها از چنگال كفر و ظلم و فساد. سپس براى تاكيد روى اين معامله بزرگ اضافه مى‏كند" چه كسى وفادارتربه عهدش از خدا است"؟ .يعنى گر چه بهاى اين معامله فورا پرداخته نمى‏شود، اما خطرات نسيه را در بر ندارد! چرا كه خداوند به حكم قدرت و توانايى و بى‏نيازى از هر كس نسبت به عهد و پيمانش وفادارتر است، نه فراموش مى‏كند، نه از پرداخت عاجز است، و نه كارى بر خلاف حكمت انجام مى‏دهد كه از آن پشيمان گردد و نه العياذ باللَّه خلاف مى‏گويد، بنا بر اين هيچگونه جاى شك و ترديد در وفادارى او به عهدش، و پرداختن بها در راس موعد، باقى نمى‏ماند.و از همه جالبتر اينكه پس از انجام مراسم اين معامله، همانگونه كه در ميان تجارت كنندگان معمول است، به طرف مقابل تبريك گفته و معامله را معامله پر سودى براى او مى‏خواهد و مى‏گويد:" بشارت باد بر شما به اين معامله‏اى كه انجام داديد. و اين پيروزى و رستگارى بزرگى براى همه شما است.

نظير همين مطلب به عبارات ديگرى در سوره صف، در آيات" 10" و" 11" آمده است، آنجا كه مى‏فرمايد« يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا هَلْ أَدُلُّكُمْ عَلى‏ تِجارَةٍ تُنْجِيكُمْ مِنْ عَذابٍ أَلِيمٍ تُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَ رَسُولِهِ وَ تُجاهِدُونَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ بِأَمْوالِكُمْ وَ أَنْفُسِكُمْ ذلِكُمْ خَيْرٌ لَكُمْ إِنْ كُنْتُمْ تَعْلَمُونَ. يَغْفِرْ لَكُمْ ذُنُوبَكُمْ وَ يُدْخِلْكُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهارُ وَ مَساكِنَ طَيِّبَةً فِي جَنَّاتِ عَدْنٍ ذلِكَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ» (سوره صف، آیات 10-13) ترجمه: ای کسانی که ایمان آورده اید آیا شما را بر تجارتی راه نمایم که شما را از عذابی دردناک می رهاند؟ به خدا و رسولش ایمان آورید و در راه خدا با مال و جانتان جهاد کنید. این برای شما بهتر است اگر می دانستید. تا گناهان را بر شما ببخشاید و شما را به باغ هایی که از پای درختانش نهرها جاری است و به سراهای دل پسند در بهشت های جاویدان درآورد که این همان کامیابی بزرگ است. و نعمت دیگری که دوستش دارید، نصرتی از جانب خدا و فتحی نزدیک است و مومنان را بشارت بده. در اينجا انسان از اين همه لطف و محبت پروردگار در حيرت فرو مى‏رود، خداوندى كه مالك همه عالم هستى، و حاكم مطلق بر تمام جهان آفرينش است،و هر كس هر چه دارد از ناحيه او دارد، در مقام خريدارى همين مواهبى كه به بندگان بخشيده بر مى‏آيد و اعطايى خود را به بهايى صد چندان مى‏خرد. عجيب تر اينكه جهادى كه باعث سر بلندى خود انسان و پيروزى و افتخار هر قوم و ملتى است، و ثمراتش سرانجام به خود آنها باز مى‏گردد، به عنوان پرداخت اين متاع شمرده است.

و با اينكه بايد در مقابل متاع و بها معادله‏اى باشد اين تعادل را ناديده گرفته و سعادت جاويدان را در برابر يك متاع ناپايدار كه به هر حال فانى شدنى است (خواه در بستر بيمارى و خواه در ميدان جنگ) قرار داده.و ازين مهمتر، با اينكه خدا از همه راستگويان راستگوتر است و نياز به هيچ گونه سند و تضمينى ندارد، مهمترين اسناد و تضمينها را براى بندگانش قائل شده است. و در پايان اين معامله بزرگ به آنها تبريك مى‏گويد و بشارت مى‏دهد، آيا لطف و محبت و مرحمت از اين بالاتر تصور مى‏شود؟! و آيا معامله‏اى از اين پرسودتر وجود دارد؟ به همین جهت در حديثى از" جابر بن عبد اللَّه انصارى" مى‏خوانيم هنگامى كه آيه فوق نازل شد، پيامبر ص در مسجد بود، حضرت آيه را با صداى بلند تلاوت كرد و مردم تكبير گفتند، مردى از انصار پيش آمد از روى تعجب از پيامبر ص پرسيد: راستى اين آيه بود كه نازل شد؟ پيامبر ص فرمود آرى.مرد انصارى گفت" بيع ربيح لا نقيل و لا نستقيل":" چه معامله پر سودى؟ نه اين معامله را باز مى‏گردانيم و نه اگر بازگشتى از ما بخواهند مى‏پذيريم"!