راههای کسب علم و ملاک محبت
پرسش:
از منظر قرآن انسان از چه راههایی میتواند کسب علم نماید و آیا ملاک محبت و دوستداشتن
خدا و یا پیامبر(ص) و اهل بیت(ع) برای رسیدن به سعادت و رستگاری دردنیا و آخرت
کافی است؟
پاسخ:
راههای کسب علم
به طور کلی علم بر دو نوع است:
الف: علم اکتسابی که با شرکت در کلاس درس و آموزش توسط مربی و استاد و مطالعه به
دست میآید.
ب: علم لدنی که توسط خدای متعال به انسان عطا میشود و نیاز به کلاس و درس و استاد
ندارد. پیامبران الهی(ص) و ائمه اطهار(ع) و بعضی از بزرگان دین دارای چنین علمی
بودهاند.
از آیه 282 سوره بقره چنین استفاده میشود که راه کسب علم لدنی منحصر در تقوی و
پرهیزگاری است: اتقوا الله و یعلمکم الله... از نافرمانی خداوند پرهیز کنید که
خداوند (در این صورت) به شما تعلیم میدهد.
ملاک محبت
برخی معتقدند ما خدا، پیامبران(ص) و ائمه اطهار(ع) را دوست داریم ولی در انجام
افعال الهی و عبادی سستی میکنند با این توجیه که خداوند به عبادتهای ما نیازی
ندارد و ما دلهایمان را پاک کردهایم و محبت خدا، رسول و اهل بیت را نیز در دل
داریم که همین ضامن نجات و رستگاری ما خواهد بود. در پاسخ به این افراد باید گفت:
درست است که خداوند به عبادتهای ما نیازی ندارد، اما ما با انجام عبادات و اعمال
الهی، رشد و تعالی پیدا میکنیم و به کمال میرسیم. در واقع راه کمال ما انسانها
اعتقاد به خدای متعال، پیامبران الهی و ائمه اطهار(ع) و انجام عبادات و رفتار الهی
است که در پرتو عقیده و عمل است که استعدادهای بالقوه انسان در مسیر رشد و تعالی
به فعلیت میرسد. علاوه بر این، هر چیزی محصول و ثمرهای دارد، ثمره محبت خدا،
پیروی از دستورات پیامبر اسلام(ص) و ائمه اطهار(ع) است. خداوند سبحان در آیه 31
سوره آلعمران میفرمایند: قل ان کنتم تحبون الله فاتبعونی... (به اینها بگو)؛ اگر
خدا را دوست دارید از من (که دستورات خدا را برایتان آوردهام) پیروی کنید.
در حقیقت پیروی از خدا و دستورات او، نشانه درست و مطمئن، دوستداشتن و محبت
خداست.